Astronomie is een absoluut unieke en boeiende hobby waarmee u letterlijk het universum kunt verkennen. Misschien denkt u dat u hiervoor een telescoop nodig heeft, maar in werkelijkheid zijn er voordelen aan het gebruik van een verrekijker in plaats daarvan. Toch kan het kiezen van het juiste paar lastig lijken, gezien het enorme aanbod op de markt. In dit artikel bespreken we verschillende selecties verrekijkers: de beste verrekijkers voor astronomie, de beste budgetvriendelijke verrekijkers (klik hier) en voor beginners de beste verrekijkers om het plezier van astronomie te ontdekken.

Waarom verrekijkers gebruiken voor astronomie?

Als u nog nooit een verrekijker heeft gebruikt om de sterrenhemel te observeren, denkt u misschien dat hun effectiviteit beperkt is, maar dat is niet het geval. Denk eens aan alles wat uw ogen u laten zien. U observeert veel meer hemellichamen dan alleen de maan en de sterren, toch? U kunt bijvoorbeeld planeten, sterrenhopen, nevels en zelfs sterrenstelsels waarnemen! Stel u nu voor wat u allemaal zou kunnen zien met een verrekijker.

Verrekijkers zijn misschien niet zo krachtig als een telescoop, maar ze stellen u wel in staat om veel meer objecten aan het firmament te ontdekken die met het blote oog niet te onderscheiden zijn. De meeste kosmische wonderen waarvan u heeft gehoord, zijn te moeilijk om met het blote oog te zien, maar worden zichtbaar met zelfs een eenvoudige astronomische verrekijker.

Bovendien zijn verrekijkers licht van gewicht, waardoor u ze overal mee naartoe kunt nemen en moeiteloos kunt gebruiken. Is de hemel tijdelijk opgeklaard? Dan kunt u snel uw verrekijker pakken en optimaal profiteren van de tijd voordat de wolken het zicht weer belemmeren.

Verrekijkers zijn ook uitermate geschikt voor beginners in de astronomie,omdat ze u in staat stellen te oefenen met het lokaliseren van objecten voordat u investeert in een telescoop. Zo krijgt u een goed idee van wat u kunt waarnemen en hoe u deze objecten kunt vinden; als ze zichtbaar zijn met een verrekijker, zullen ze nog beter te zien zijn met een telescoop!

Tot slot zijn er nog twee andere belangrijke voordelen. U kunt ze eenvoudig overdag gebruiken (in tegenstelling tot astronomische telescopen, die door hun ontwerp niet echt geschikt zijn voor dit doel) en verrekijkers zijn over het algemeen goedkoper dan een telescoop.

Hoe kiest u de juiste astronomische verrekijker?

Dat gezegd hebbende, voordat u een astronomische verrekijker aanschaft, is het nuttig om meer te weten te komen over enkele specifieke kenmerken van verrekijkers die u kunnen helpen de juiste keuze te maken, waaronder:

• De vergroting en de diameter van het objectief
• De lenscoatings en het type prisma
• De configuratie van de verrekijker

Er zijn natuurlijk nog enkele andere technische details, zoals de uittredepupil, oogafstand en gezichtsveld, maar de drie hierboven genoemde kernpunten vormen al een uitstekend vertrekpunt. Laten we elk van deze punten kort bekijken en zien hoe ze uw keuze kunnen beïnvloeden.

De vergroting en de objectiefdiameter

U heeft vast al gezien dat verrekijkers een aanduiding met twee cijfers dragen, bijvoorbeeld 10×50. Van alle informatie die u moet weten, zijn deze twee getallen zonder twijfel het belangrijkst. Het eerste getal geeft de vergroting aan en het tweede de diameter van het objectief.

De vergroting spreekt voor zich. Echter, een hoge vergroting is weinig waardevol zonder een objectief met een geschikte diameter. Dit verwijst naar de diameter van de lenzen die naar uw doel gericht zijn. Gemeten in millimeters, geldt: hoe groter de objectiefdiameter, hoe meer licht uw verrekijker kan opvangen.

Waarom is dit belangrijk? Een verrekijker met een grotere objectiefdiameter stelt u in staat om zwakkere doelen te observeren en meer details te zien. Met een 70 mm verrekijker ziet u bijvoorbeeld meer sterren in een sterrenhoop dan met een 50 mm model.

In dit geval speelt de vergroting een minder grote rol. Stel dat u twee verrekijkers heeft, een 10×50 en een 20×50, en u gebruikt ze beide om dezelfde sterrenhoop te bekijken. Met de 20×50 verrekijker zal de sterrenhoop inderdaad twee keer zo groot lijken, maar u ziet niet meer sterren dan met het andere model, omdat de objectiefdiameter en dus het lichtverzamelend vermogen gelijk zijn.

U zult daarom misschien liever een verrekijker kopen met een grotere objectiefdiameter. Vergeet echter niet dat hoe groter de lenzen, hoe zwaarder de verrekijker wordt. Verrekijkers met een grote objectiefdiameter zijn ideaal voor astronomie, maar hun gewicht kan snel armvermoeidheid veroorzaken en vereist vaak het gebruik van een statief.

In feite ligt de bovengrens van de objectiefdiameter voor handzame verrekijkers rond de 70 mm. Terwijl veel amateurastronomen eerder voor een 15 x 70 verrekijker zullen kiezen, is een 10×50 model voor beginners een uitstekende keuze, zowel voor astronomie als voor algemeen gebruik. Boven de 70 mm wordt het gebruik van een statief doorgaans aanbevolen voor meer comfort.

Lenscoatings en prismatypes

Verrekijkers maken gebruik van een combinatie van externe lenzen en interne prisma’s om het beeld te produceren dat u door de oculairs ziet. Deze optische instrumenten zijn voorzien van anti-reflectiecoatings om imperfecties te verminderen en het beeld te verbeteren. Hoewel er veel verschillende typen coatings bestaan, zijn de twee meest voorkomende Multi-Coated (MC) en Fully Multi-Coated (FMC), oftewel multicoating en volledig multicoating.

Als de lenzen zijn behandeld met een multicoating, betekent dit dat ten minste één van hen is voorzien van meerdere lagen die op ten minste één zijde zijn aangebracht. Meestal betreft dit de buitenzijden (de zijde van het glas die in contact staat met de lucht) van de lenzen.

Bij een volledige multicoating zijn de lenzen op alle oppervlakken met meerdere lagen bekleed. Afhankelijk van de fabrikant kunnen ook de prisma’s van meerdere lagen voorzien zijn.

In het algemeen geldt: hoe meer lagen een lens heeft, hoe efficiënter de lichttransmissie. Zo hebben lenzen en prisma’s met volledige multicoating doorgaans een lichttransmissie van ongeveer 95%, wat zorgt voor uitstekende resultaten.

Een ander element om rekening mee te houden is het type prisma. Er zijn twee veelgebruikte types: BK-7 en BaK-4. BaK-4-prisma’s zijn gemaakt van glas van hogere kwaliteit, waardoor het beeld ook beter wordt weergegeven.

Hoewel het aanbevolen is om te kiezen voor verrekijkers met volledige multicoating en BaK-4-prisma’s, moet u er rekening mee houden dat deze modellen iets duurder zijn. Als u begint met het observeren van sterren met een verrekijker, zijn modellen met multicoated lenzen en BaK-4-prisma’s uitstekend geschikt. Wij raden echter aan BK-7-prisma’s te vermijden, omdat deze regenboogeffecten (zogenaamde ‘chromatische aberraties’) rond heldere objecten kunnen veroorzaken, zoals bij de maan.

De configuratie van de verrekijker

Wanneer u aan een verrekijker denkt, komt waarschijnlijk het beeld van de traditionele Porroprisma-verrekijker in W-vorm naar voren. Deze hebben een W-vorm, waarbij de objectieven enigszins verschoven zijn ten opzichte van de oculairs. Wanneer het licht door het objectief en de lenzen binnenkomt, passeert het de prisma’s en wordt het naar de oculairs afgebogen.

Meer recentelijk hebben fabrikanten verrekijkers met dakkantprisma (H-vorm) ontwikkeld. De buizen van deze modellen zijn volledig recht en vereisen een complexere prisma-opstelling om het licht naar de oculairs te leiden.

Traditionele Porroprisma-verrekijkers (W) leveren een betere beeldkwaliteit. Ze zijn echter meestal zwaarder. Dakkantprisma-verrekijkers (H) zijn lichter en speciaal ontworpen voor gebruik buitenshuis, bijvoorbeeld bij wandelen. De beeldkwaliteit kan iets minder zijn en ze zijn doorgaans wat duurder. In het algemeen zijn Porroprisma-verrekijkers het meest geschikt voor astronomie, terwijl dakkantprisma-verrekijkers beter passen bij algemeen gebruik.

Veelgestelde vragen: